Gazeteci Yazar
SAYGI ÖZTÜRK
Saygı Öztürk >
Olanların satıldığı, satılanların kapatıldığı günlere…23/2/2018
Olanların satıldığı, satılanların kapatıldığı günlere…
1924'de Türkiye'de 100 kişiden ancak 4'ü okuma yazma biliyordu. O yıl ülkemizde 22 lise, 72 ortaokul vardı. Çaya atacak şeker olmadığından pekmez katılırdı. Alpullu'da 22 Aralık 1925'de temeli atılan fabrikada 26 Kasım 1926'da ilk Türk şekeri üretildi. Cumhuriyet döneminin fabrikalarından satacak başka bir şey kalmayınca satış şeker fabrikalarına geldi.
Alpullu Şeker Fabrikası da Uşak Şeker gibi özel girişim tarafından Türkiye İş Bankası, T.C.Ziraat Bankası, Trakya illeri özel idareleri, özel şahısların katılımı ile kuruldu. Yılda 20 bin ton pancar işlenecekti. Alpullu ve Lüleburgaz arasında Kırklareli Özel İdaresi'ne ait Sarmısaklı Çiftliği de satın alındı. Burada da pancar tarımı yapılacak, fabrikanın pancar ihtiyacı karşılanacaktı.
O HAYALİ GERÇEKLEŞTİRDİLER
Dönemin önemli yazarlarından milletvekili Ahmet Ağaoğlu, fabrikanın açılışıyla ilgili 28 Kasım 1926 tarihli Ulus Gazetesi'nde şunları yazdı:
“Köylerden ve şehirlerden gelenler, medeniyetin, ilim ve fennin şaheseri bulunan bu şeker fabrikasının etrafını zevk ve heyecanla dolaştılar. Yalnız bir sene evvel bu abide hayal ve hülya gibi görünüyordu. İşte 30 bin dönümlük geniş bir ovada muazzam bir anıt. Bacalarını semaya kadar yükseltmiş bölgeye can vermiştir. Kayışlar sürünüyor, çarklar dolaşıyor, makineler inliyor, yüzlerce küp hareket ediyor sonunda bembeyaz şeker tozu olarak aşağıya doğru dökülüyor. İşte Türk şekeri. İşte Türk topağından, işçisinin elinden meydana gelmiş olan Türk şekeri. İstiklal Mücadelemizde, şeker fabrikaları bir hülya idi. Bütün bu hülyalar hakikat olmuştur. Gazinin dehası ve yüksek iradesi bize rehberken başarılamayacak bir iş kalmayacaktır.”
20 Aralık 1930'da Alpullu Şeker Fabrikası'nı ziyaret eden Büyük Önder Atatürk, şeref defterine “Alpullu Şeker Fabrikası'nı gezdim. Gördüğüm durumdan çok memnun kaldım. Fabrikanın büyütülmesini ve şimdikinden daha başarılı olmasını dilerim. Ülkemizin her uygun yerinde şeker fabrikalarının çoğalması ve ülkenin şeker ihtiyacının karşılanması önemli hedeflerimiz arasındadır” diye yazdı. O hedeflere tabii ki ulaşıldı.
ENGELLEMEK İÇİN ÇOK UĞRAŞTILAR
TRT'nin unutulmaz programcılarından Nazmi Kal, bir çok konu gibi şeker fabrikalarımıza da zamanında el atmış, anlatmış, yazmış. Kal'ın “Atatürk'ün Diktiği Ağaçlar” kitabında, şeker fabrikasının açılışını yabancıların engelleme çabalarına ilişkin örnekler de var. Osman Bozok o günleri şöyle anlatıyor:
“Seneler evvel Yunanistan'da bir şeker fabrikası yapılmış fakat haşerelerin önüne geçilemediğinden pancar elde edilememiş ve fabrika kapanmıştı. Aynı tehlike Trakya'da da vardı.Onun için fabrika ilk önce modern bir tarım örgütü kurdu. Bugünkü tarım örgütünün çekirdeği bu fabrikada kuruldu. Bu örgüte Avrupa'da okumuş, pancarı bilen ziraat mühendisleri alındı ve haşerelerle mücadele başarıldı.
Bütün bu olanaklara rağmen kendimize tam olarak güvenemiyorduk. Pancar tarımını köylülere öğretmek, hastalıklarla, haşerelerle savaşmak için Almanya'dan ve komşumuz Bulgaristan'dan sözde uzmanlar getiriliyordu.
Hele getirilmiş olan iki Bulgar uzmanın bizi ne derece baltaladıklarını o zamanın genç ziraatçılarından Fethi Tan anlamıştı. Çünkü, sulu taban arazide üretim yerine çiftçileri daima ters yöne çeviriyordu. Yöneticileri bilgilendirmesinden sonuç alamayınca Fethi Bey, Bulgar'ı öldürmekle tehdit etti ve Türkiye'den ayrılmasını sağladı. Fabrika içindeki teknik personel genellikle yabancılardan oluşuyordu. Bunların yanında çalışan Türk mühendisleri, hiçbir şekilde kilit noktalara getirilmiyordu. ”
FABRİKANIN YERİNDE APARTMANLAR
Fabrikanın ilk işçilerinden 1913 doğumlu Emrullah Beydeli, “Atatürk ‘memleket kalkınacak' demiş. Fabrika geldi, okul geldi. Aa be elektrik gördük biz Alpullu'nun Şeker Fabrikası'nda. Hafta sonu köye gidip babama ‘Görmüşüm cenneti koca ova kesmiştir ışığa' dedim. Bir gün de anamı götürdüm. Gördü anam elektriği şaşırdı zavallı” diyordu.
İşte o günlerden, fabrikaların satıldığı, bırakın satılmasını kapatıldığı, satılacak olanların da “teknolojisi eski” denilip kapatılacağı günlere geldik… Örneğin Yozgat'ta bin kişinin çalıştığı Tekel Bira Fabrikası vardı. “Daha modern hale getireceğiz” deyip fabrika binasını yıktılar. Orada yeni fabrika yapılması beklenirken, apartmanlar yükseldi.
Adana'da da özelleştirilen Tekel fabrikasının yerinde şimdi şehrin en büyük AVM inşaatı yükseliyor… Satılacak şeker fabrikalarının çoğunun sonu da öyle olacak…
Fabrikaların yapılmadığı, var olanların da satıldığı, satılanların da kapatıldığı günlere geldik…
Twitter'da paylaş
Facebook'ta paylaşSaygı Öztürk > Olanların satıldığı, satılanların kapatıldığı günlere…
Diğer Yazıları:
31/12/2019
“Vatan toprağı işgal altındayken”
27/12/2019 İslami bankada olmayanlar bizde başladı
25/12/2019 Kulelerde, FETÖ araştırmasını MHP istemiş
24/12/2019 Her olayın altından aynı kadın çıkıyor!
22/12/2019 Kanal İstanbul gerçekleri
20/12/2019 Özkök: FETÖ’ye hep dikkat çektim
18/12/2019 17 yıldır ödenmeyen namus borcu
17/12/2019 Eski vekiller de “çakarlı” olacak
15/12/2019 Skandal ihaleye, suç duyurusu
13/12/2019 İşte, Gökçek’in mal varlığı
11/12/2019 Vetonun ardından geleceklere bakalım
10/12/2019 Bunlar yapılmadan mücadele olmaz
8/12/2019 İhalede 88 milyon lira farkın bir anlamı yok…
6/12/2019 O veto edildi, ya diğer yasa?
4/12/2019 Onca konutun parası kimin cebinde?
3/12/2019 Bakan, Öksüz için ne söylemek istedi?
27/11/2019 O sanık, son güne kadar müdürdü
26/11/2019 Kadın öğretmenlere mezarlık görevi!
24/11/2019 Yavaş ne yapsın! 100 bin iş başvurusu 12 bin görüşme talebi
22/11/2019 Karar: Gökçek’in mal varlığı araştırılacak
20/11/2019 HDP, önemli bir karar aşamasında
19/11/2019 Hukukçuların sınavına besmeleli hazırlık kitabı
17/11/2019 Acı tablonun sorumlusu…
15/11/2019 Pes doğrusu! Bakanlık, öğretmenleri icralık etti
..:: KİTAPLARI
::..
Vali Bey
Hem ağladım hem Yazdım. Efsane Vali Refik Arslan Öztürk
2021
Alaattin ÇAkıcı
Siyasette Bürokraside Cezaevinde
2020
Menzil - Bir taritkatın iki yüzü
Gittim gördüm ve yazdım.
2019
Hayalet İmam
Darbenin Görünmeyen Adamı Adil Öksüz
2019
Kripto Üçgeni
Yakın tarihin bilinmeyenleri ve FETÖ
2017
Okyanus Ötesindeki Vaiz
Çok gizli damgalı raporların ışığında
MİT-Emniyet-Yargı üçgeninde Fethullah Gülen Gerçeği
2010
Kod Adı Mürted
Tanıklar ve Belgeler Işığında 15 Temmuz
2016
Balyoz'da Kumpas
Belgeleriyle Balyoz Davası ve Sonrası
2014
Örgüt Pazarı
Sağ-Sol Örgütler, Kürtçülük ve Tarikatlar
2013
Belgelerle 28 Şubat
Dünü ve bugünü ile 28
Şubat
2013
Son Babalar
Türkiye'deki yeraltı örgütlenmesinin
değişen yüzü, değişen kimlikleri...
2011
Okyanus Ötesindeki Vaiz
Çok gizli damgalı raporların ışığında
MİT-Emniyet-Yargı üçgeninde Fethullah Gülen Gerçeği
2010
MGK
28 Şubat'ta kapalı
kapılar ardında neler yaşandı. Belgeleriyle bu kitapta..
2011
Taşeron Mesih
Mehmet Ali Ağca’yı belge ve bilgilerin
ışığında daha yakından tanıyacaksınız
2010
Ölüm Kuyuları
İddiadan gerçeğe Şemdinli olayları
2009
Belgelerle Ergenekon
Herşey Ümraniye'de bulunan bombalarla başladı..
2008
5-6-2 Tamam Reis
Kırcı, Ağca ve bir dönemin cinayetleri
2008
Apo Olayının Perde Arkası
Abdullah
Öcalan'ın yakalanışının ve sonrasının belgeler
ile anlatımı
2009
33 Kurşun
33 erimizin şehit edildiği katliamın tanıkları
anlatıyor
2008
İsmet Paşa'nın Kürt Raporu
İsmet Paşanın gizli raporu 75 yıl
sonra ortaya çıktı
2007
Sınır Ötesi Savaş'ın Kurmay Günlüğü
1. Kuzey Irak Harekatı'nn Öyküsü
2007
Devletin Derinliklerinde
Belgelerle Sususrluk'un perde arkası
2002
Madalyalı Mahkum
Korkut Eken Olayı
2007
twitter.com/saygi_ozturk
tr.linkedin.com/in/saygiozturk
facebook.com/saygiozturk
Saygı Öztürk Kimdir
© 2018 www.saygiozturk.com I www.saygiozturk.net Saygı Öztürk kitapları ve yazıları